![Kerst komt eraan, tijd om te bedenken wat er bij het diner op tafel komt te staan. Kalkoen is nog steeds de populairste en goedkoopste keuze. Kalkoen, voor velen het traditionele kerstgerecht, is eigenlijk niet zo populair in Nederland. Althans, niet in vergelijking met bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Oostenrijk. "In omringende landen eten ze allemaal meer kalkoen dan in Nederland", zegt René Arts van de vereniging Bevordering Afzet Vleeskalkoenen (BVA). Volgens Arts eten Nederlanders gemiddeld 1 tot 1,5 kilo kalkoen per jaar. In omliggende landen ligt dat wel vier tot vijf keer zo hoog. De kalkoenhouderijen die zijn aangesloten bij de BVA leveren dan ook voornamelijk aan Duitse slachterijen. "We produceren eigenlijk het hele jaar rond", aldus Arts. "Het kersteffect is maar klein. In traditionele kalkoenlanden als Engeland en de VS is er wel een echte piek. Maar in Nederland merken de slachterijen de kerstpiek niet zo." Impact vogelgriep Wat de populariteit van kalkoen geen goed heeft gedaan is de grootschalige uitbraak van vogelgriep in 2003. De kalkoensector is die klap nooit te boven gekomen. Van de meer dan 110 kalkoenhouders destijds zijn en nu nog zo'n 40 over, zegt Arts. De kalkoenen worden al sinds 2006 niet meer in Nederland geslacht. In dat jaar sloot kalkoenslachterij Plukon uit Boxmeer haar deuren. Bijna alle Nederlandse vleeskalkoenen worden in het Duitse Cloppenburg -- zo'n 50 kilometer ten oosten van Stadskanaal -- of directe omgeving geslacht. Kalkoen wel gewild Toch is kalkoen -- afgezien van rund-, varkens- en kippenvlees -- één van de meest verkochte vleessoorten in december. Dat blijkt in ieder geval uit de recentste cijfers van marktonderzoeker IRI. Twee jaar geleden werd er voor ruim 2,2 miljoen euro aan kalkoen verkocht in supermarkten (exclusief Aldi en Lidl). Daar kun je vooral delen van een kalkoen kopen, zoals een bout, dij of filet. [google-drive number='2'] Een hele kalkoen is vlak voor de kerst te koop bij poeliers voor een gemiddelde prijs van rond de 9,50 euro per kilo, terwijl kalkoenen tussen de drie en tien kilo kunnen wegen, blijkt uit een inventarisatie van online prijslijsten van 25 poeliers. Dat is vergelijkbaar met de gemiddelde prijs die Z24 vier jaar geleden vaststelde bij eenzelfde rondgang. Mogelijk heeft de dalende graanprijs ervoor gezorgd dat de kalkoen nauwelijks in prijs is gestegen. De voerkosten bedragen ongeveer zeventig procent van de kostprijs van een kalkoen. Alternatief wild Natuurlijk zijn er diverse alternatieven voor de kalkoen als kerstdiner. Maar kalkoenenvlees is nog steeds fors goedkoper dan andere vleessoorten die veel gegeten worden met kerst. Zo betaal je voor een hele parelhoen gemiddeld ruim een euro meer per kilo. Een fazant kost zo'n dertien euro per kilo, terwijl je voor een hele haas gemiddeld 20 euro per kilo kwijt bent. En dat is allemaal nog veel goedkoper dan bijvoorbeeld een hertenbiefstuk, waar je rond de 35 euro per kilo voor betaald. [google-drive number='1'] René Arts van BAV blijft optimistisch over de kansen van de kalkoen in Nederland. Het vlees is volgens hem de moeite waard: rijk aan eiwitten, calorie-arm en lekker. "Kalkoen, vaker doen", besluit hij lachend.](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2010/12/kalkoen-kerst.jpg)
Kerst komt eraan, tijd om te bedenken wat er bij het diner op tafel komt te staan. Kalkoen is nog steeds de populairste en goedkoopste keuze.
Kalkoen, voor velen het traditionele kerstgerecht, is eigenlijk niet zo populair in Nederland. Althans, niet in vergelijking met bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Oostenrijk. “In omringende landen eten ze allemaal meer kalkoen dan in Nederland”, zegt René Arts van de vereniging Bevordering Afzet Vleeskalkoenen (BVA).
Volgens Arts eten Nederlanders gemiddeld 1 tot 1,5 kilo kalkoen per jaar. In omliggende landen ligt dat wel vier tot vijf keer zo hoog. De kalkoenhouderijen die zijn aangesloten bij de BVA leveren dan ook voornamelijk aan Duitse slachterijen.
“We produceren eigenlijk het hele jaar rond”, aldus Arts. “Het kersteffect is maar klein. In traditionele kalkoenlanden als Engeland en de VS is er wel een echte piek. Maar in Nederland merken de slachterijen de kerstpiek niet zo.”
Impact vogelgriep
Wat de populariteit van kalkoen geen goed heeft gedaan is de grootschalige uitbraak van vogelgriep in 2003. De kalkoensector is die klap nooit te boven gekomen. Van de meer dan 110 kalkoenhouders destijds zijn en nu nog zo’n 40 over, zegt Arts.
De kalkoenen worden al sinds 2006 niet meer in Nederland geslacht. In dat jaar sloot kalkoenslachterij Plukon uit Boxmeer haar deuren. Bijna alle Nederlandse vleeskalkoenen worden in het Duitse Cloppenburg -- zo'
Kalkoen wel gewild
Toch is kalkoen -- afgezien van rund-, varkens- en kippenvlees -- één van de meest verkochte vleessoorten in december. Dat blijkt in ieder geval uit de recentste cijfers van marktonderzoeker IRI.
Twee jaar geleden werd er voor ruim 2,2 miljoen euro aan kalkoen verkocht in supermarkten (exclusief Aldi en Lidl). Daar kun je vooral delen van een kalkoen kopen, zoals een bout, dij of filet. Overigens bleek afgelopen week uit onderzoek van Natuur & Milieu en Questionmark dat meer dan helft van het supermarktwild niet echt uit het wild komt.
Een hele kalkoen is vlak voor de kerst te koop bij poeliers voor een gemiddelde prijs van rond de 9,50 euro per kilo, terwijl kalkoenen tussen de drie en tien kilo kunnen wegen, blijkt uit een inventarisatie van online prijslijsten van 25 poeliers.
Dat is vergelijkbaar met de gemiddelde prijs die Z24 vier jaar geleden vaststelde bij eenzelfde rondgang. Mogelijk heeft de dalende graanprijs ervoor gezorgd dat de kalkoen nauwelijks in prijs is gestegen. De voerkosten bedragen ongeveer zeventig procent van de kostprijs van een kalkoen.
Alternatieven voor kalkoen
Natuurlijk zijn er diverse alternatieven voor de kalkoen als kerstdiner. Maar kalkoenenvlees is nog steeds fors goedkoper dan andere vleessoorten die veel gegeten worden met kerst. Zo betaal je voor een hele parelhoen gemiddeld ruim een euro meer per kilo. Een fazant kost zo'n dertien euro per kilo, terwijl je voor een hele haas gemiddeld 20 euro per kilo kwijt bent.
En dat is allemaal nog veel goedkoper dan bijvoorbeeld een hertenbiefstuk, waar je rond de 35 euro per kilo voor betaald.
René Arts van BAV blijft optimistisch over de kansen van de kalkoen in Nederland. Het vlees is volgens hem de moeite waard: rijk aan eiwitten, calorie-arm en lekker. "Kalkoen, vaker doen", besluit hij lachend.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl